Σάββατο 22 Ιουνίου 2013

ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΝΤΟΛΟΓΙΚΗ ΜΑΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ


γράφει ο Αναστάσιος Γιαννάς


Αυτές τις ημέρες σκεφτόμουν τι θα απαντούσα, αν κάποιος με ρωτούσε  τι ήταν αυτό που ξεχώριζε τους Έλληνες, πριν σαράντα χρόνια, από τους άλλους λαούς. Ίσως η  παιδεία  και το μορφωτικό τους επίπεδο; Δεν θα το έλεγα. Μήπως η ευγένεια τους; Ούτε αυτό. Η συναισθηματική θερμότητα τους; Αυτό το χαρακτηριστικό το συναντούμαι και σε άλλους νότιους πληθυσμούς. Και όμως, είχαν κάτι, που αν και είναι δύσκολο να το προσδιορίσεις με ακρίβεια, τους έκανε πολύ διαφορετικούς από τους άλλους λαούς, στα μάτια ενός ευαίσθητου παρατηρητή. Προσπαθώντας λοιπόν να εντοπίσω και περιγράψω αυτό το χαρακτηριστικό, το ονόμασα: ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΒΑΘΟΥΣ. Ναι, αυτή η ιδιόμορφη αίσθηση είναι που έκανε τον Έλληνα διαφορετικό. Όταν συζητάς με έναν Άγγλο, έναν Ιταλό, ή ένα Γερμανό, σου δημιουργούν την εντύπωση ότι ζουν σε ένα «επίπεδο κόσμο», ή αν θέλετε, είναι σαν να βρίσκονται μέσα σε ένα πίνακα ζωγραφικής ο οποίος δεν έχει χρωματική προοπτική (βάθος). Εκείνη την συγκεκριμένη και ταυτόχρονα απροσδιόριστη αίσθηση, που μας δημιουργεί η θέα της θάλασσας μακριά στον ορίζοντα, εκεί που χάνονται τα κύματα, οι ξένοι την έχουν μόνον όταν αντικρίζουν αυτήν την εικόνα. Ο Έλληνας αυτή την αίσθηση  την είχε για καθετί, τον συνόδευε στην καθημερινή ζωή του. Για τον ευρωπαίο τα πάντα συντελούνται «εδώ και τώρα». Αυτοί, όταν παρατηρούν αυτό «που υπάρχει», δεν μεταθέτονται σε κάτι άλλο που σχετίζεται με αυτό αλλά το  ξεπερνά. Αντίθετα, όταν ο Έλληνας, για παράδειγμα, συναντούσε τον φίλο του, δεν τον συναντούσε «τώρα», ήταν «ο από πάντα φίλος», ήταν η ίδια «η φιλία» που ήλθε να τον συναντήσει. Όταν ο  Έλληνας έβλεπε τις ροδιές μέσα στο περιβόλι του, δεν έβλεπε τις ροδιές που φύτεψε πριν κάποιο καιρό. Αντίκριζε τα παιδιά που η πανάρχαια  ροδιά γέννησε και εναπόθεσαι στο περιβόλι του. Όταν ο παππούς έλεγε στον εγγονό του να «είσαι  πάντα  φιλότιμος», δεν του έλεγε αυτό που απαιτούσε η ηθική ή η κοινωνία, αλλά αυτό που γνώριζε ότι αποτελεί αξία από πολύ παλιά, τόσο παλιά που και ο ίδιος δεν θυμόταν πότε και που.

Η νύμφη Ηχώ
Αυτή λοιπόν η «αίσθηση του βάθους», η αίσθηση ότι τα πράγματα του εδώ κόσμου, αποτελούν την ηχώ, την αντανάκλαση των «από πάντα υπαρχόντων», μόνον από ένα Ελληνικό μυαλό θα μπορούσε να θεωρητικοποιηθεί και να περιγραφεί: Η θεωρία των Ιδεών που ο Πλάτωνας τόσο ανάγλυφα μας  φανέρωσε. Εκείνος ο αιώνιος, αιθέριος κόσμος στον οποίο το καθετί υπάρχει στην τέλεια και άφθαρτη μορφή του, την εξαγνισμένη, την βγαλμένη μέσα από την θεϊκή νόηση. Αυτή λοιπόν η ιδιαιτερότητα μας, αυτή η ικανότητας μας να νοιώθουμε το «βάθος των πραγμάτων», μας καθιστούσε και εμάς τους  ίδιους  μέρος της  ΗΧΟΥΣ  ΤΟΥ  ΚΟΣΜΟΥ ΤΩΝ ΙΔΕΩΝ. Δυστυχώς, αυτή η μαγική ιδιότητα της Ελληνικής ψυχής κοντεύει να χαθεί εντελώς. Φρόντισαν γι’ αυτό εκείνοι που επί πολλές δεκαετίες έκαναν τα πάντα για να γίνουμε και εμείς σαν τους ξένους, δηλαδή να νοιώθουμε ότι τα πάντα «συντελούνται εδώ και τώρα». Εγκλώβισαν τον ψυχικό και νοητικό μας κόσμο μέσα σε υλικές παραστάσεις και επιδιώξεις, έκτισαν ένα φράγμα που σταμάτησε  την  ροή των αρχετυπικών μορφών στην συνείδηση μας. Αν θέλουμε να ανακτήσουμε αυτή την ικανότητα μας να αφουγκραζόμαστε την ηχώ των Ιδεών, κάτι που θα σημαίνει και την  πραγματική μας αναγέννηση, τότε πρέπει να υπάρξουν σημαντικές αλλαγές στον εκπαιδευτικό και κοινωνικό χώρο.
η μούσα Μνημοσύνη
Η εκμάθηση της αρχαίας Ελληνικής γλώσσας, η σπουδή πάνω στην αρχαία και τη βυζαντινή γραμματεία, η μελέτη της ιστορίας, είναι φυσικά  τα κυριότερα στοιχεία πάνω στα οποία πρέπει να επικεντρωθεί το διδακτικό πρόγραμμα των γυμνασίων και λυκείων μας. Όμως αυτά δεν φθάνουν. Τα μαθήματα, ακριβώς επειδή είναι «μαθήματα», δεν μπορούν να  διεγείρουν επαρκώς τον βαθύτερο ψυχονοητικό κόσμο των παιδιών. Είναι αναγκαία η εισαγωγή μερικών ωρών κάθε εβδομάδα, στις οποίες δεν θα διδάσκεται κανένα μάθημα. Αντί του μαθήματος θα διεξάγεται μία ελεύθερη συζήτηση με τον καθηγητή, ο οποίος πρέπει να είναι έμπειρος και καταξιωμένος ως προσωπικότητα, χωρίς αριστερόστροφη νοοτροπία. Θα είναι μία μορφή μαιευτικής μεθόδου, με την οποία ο έμπειρος δάσκαλος θα  κεντρίζει τον εσωτερικό κόσμο των παιδιών, θα προκαλεί το ενδιαφέρον τους για συζητήσεις  πάνω στα ωραία και μυστικά πράγματα  της ύπαρξης , πάνω στις υψηλές έννοιες που φανέρωσε η ελληνική σοφία. Αυτός ο έμπειρος δάσκαλος θα κάνει όμως και κάτι άλλο: Θα διηγείται παραμύθια στους μικρότερους και μύθους στους μεγαλύτερους. Αυτός είναι ίσως ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την επαφή της νεανικής ψυχής με τον κόσμο της Ελληνικής παράδοσης.
Όμως  χωρίς την κατάλληλη απορρέουσα  ατμόσφαιρα του κοινωνικού περιβάλλοντος χώρου, το σχολείο δεν μπορεί να κάνει πολλά πράγματα. Όταν η ατμόσφαιρα είναι αυτή που δημιουργούν τα τηλεοπτικά μέσα, τα περιοδικά, η παρακμιακή τέχνη, ο κοινωνικός ελευθεριασμός, η ασυδοσία  των ενστίκτων, και τόσα άλλα, τότε κάθε προσπάθεια θα πνίγεται μέσα σε αυτή την γενικευμένη σήψη. Η αλλαγή πρέπει να είναι ριζική και να μην αργήσει να έλθει. Σε διαφορετική περίπτωση, η ηχώ του κόσμου των ιδεών θα χαθεί μέσα στις ερημιές και τα απόμακρα  φαράγγια.

15 σχόλια:

  1. Σωστή η ανάλυση. Θα ήθελα να προσθέσω την επαφή με την φύση και τις αγροτικές εργασίες, καθώς και την παρακολούθηση,τουλάχιστον μία φορά, της εκκλησιαστικής λειτουργικής σε μη αστικές περιοχές που συνδέεται με τον κύκλο των εποχών, για την ἂντίληψη του νοήματος του βάθους που έρχεται από ακόμη πιο πίσω, από την προχριστιανική εποχή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Και μετά μού επιτίθεστε όταν σάς λέω ότι, μάς δουλεύουν ΟΛΟΙ κανονικώτατα: http://esxatianasxesi.blogspot.gr/2013/06/blog-post_5285.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. ναι ... δεν νομίζω ότι σου επιτύθετε κανείς ..... αντιθέτους εσύ μας περιγράφεις μια θεωρητική θέση της Δεξιάς ..... καλά θα κάνεις να γίνεις συγκεκριμένος ....... οπότε να μπορείς να έχεις και πολιτική άποψη ........ η κοινωνία για έναν δεξιό δεν είναι αταξική ή χαοτικά διαμορφούμενη ..... η κοινωνία είναι δομικά ιεραρχούμενη ..... η ισότητα δεν αποτελεί πανάκια .... δια της μελέτης της κοινωνίας ........

      GEODETIS

      Διαγραφή
  3. Οι μεγαλύτεροι μεγαλώσαμε ηθοπλαστικά με τους άθλους του Ηρακλή, τα κλασσικά εικονογραφημένα με θεματολογίες από ηρωικές πράξεις αλληλεγγύης για ανώτερες επιδιώξεις φιλίας, φιλοπατρίας, οικογενειακής και προσωπικής τιμής ...και τόσα άλλα. Όποιος εχρηματίζετο (υπήρχε πάντοτε!), τουλάχιστον δεν ήταν ο παραδειγματικός μάγκας των τελευταίων δεκαετιών, για μίμηση.
    Όσο για την γλώσσα, το ότι εδιάβαζαν και καθημερινοί άνθρωποι την απλή καθαρεύουσα στις εφημερίδες μέχρι το 78 λέει πολλά πράγματα (ιδετε τα αρχεια των εφημερίδων). Ένας απόφοιτος παλιού λυκείου γνωρίζει πληρέστερη εκφραστικλή των ιδεών του γλώσσα από έναν απόφοιτο σημερινού πανεπιστημίου! Αριθμοί, αριθμοί, αριθμοί... καμια ανθρωπιστική καλλιέργεια και ικανό συντακτικό μέσο έκφρασης... έτσι "φτιάχνονται" οι μελλοντικοί ευπειθώς αναφέροντες, να μη ερωτούν και πολλά με δύσκολο για τους ερωτώμενους τρόπο... γλωσσικός ρατσισμός δηλαδή, που θα επιβάλεται από την μελλοντική ιδιωτική εκπαιδευση των ολίγων στους πολλούς.
    Εάν κάποιος έγραφε, ή έλεγε κάτι αναληθές, ή έστω κακοδιατυπωμένο, δεν τον σήκωνε το σύστημα... μια ντροπή για τον εαυτόν του. Ο κόσμος ευρισκε χειρωνακτική εργασία ευκολώτατα και δεν ήταν ντροπή... απεναντίας, μαγκιά ήταν να είσαι οικοδόμος! (τύφλα να είχαν τα γυμναστήρια, ναί!)
    Τις τελευταίες δεκαετίες έγινε ντροπή... όλοι στα πτυχία... όμως ποιός θα δουλεύει; Μα φυσικά οι λάθρο που δικαιωματικά μετά απο κάποια χρόνια θα γίνουν νομιμότατοι. Νομίζουν μερικοί πως αποκτήσαμε φθηνή εργατική τάξη για να καθόμαστε... τι ψευδαίσθηση εάν νομίζουμε πως τα παιδιά τους θα κάνουν ότι και οι γονείς τους... φαύλος κύκλος.
    Συμπέρασμα παλαιολιθικού. Εάν δεν κορνιζάρουμε τα περισσότερα "πτυχία", δεν απαιτήσουμε για δυναμικές εργασίες καλλίτερες αμοιβές και οι "παππούδες" δεν περιορισθούν (όσοι βέβαια έχουν "νεφρωμένες" αποδοχές) υπέρ των "εγγονών" τους, δεν περπατάει το πράγμα.
    Αναδιανομή αμοιβών ηλικιών πρέπει να γίνη, εκ των ενόντων (ανεξαρτήτως τροικανών κλπ) και προς τα κάτω ... με σοφία και προοπτική -δασμοί στα εισαγόμενα και εάν δεν είναι αποδεκτό έξοδος από την ένωση. Οι ταξικοί αγώνες είναι άλλο πράγμα, που με τις παρούσες παγκόσμιες συνθήκες είναι άνευ νοήματος.
    Εάν δεν συμβούν οικονομικά ριζοσπαστικά μέτρα που θα αφορούν ΌΛΟΥΣ τους νέους (που πρέπει να κάνουν και οικογένειες) θα χαθούμε και θα αποδημήσουμε... η Ελλάδα μόνο ως γεωγραφικός χώρος θα υπάρχει, με επήλυδες, μαθηματικώς βέβαιον.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μέγας μύθος ότι αν αλλάξει η εκπαίδευση θα γίνουμε στην πλειοψηφία μας άνθρωποι των ιδεών και του βάθους. Με τις ίδιες ηρωικές ιδέες γαλουχήθηκα στο σχολείο και εγώ και τα αδέρφια μου, αλλά τα αδέρφια μου είναι τελείως υλιστές και κυνικοί.

      Δεν είμαστε όλοι ικανοί για ιδεαλισμό. Δεν διαφέρουν μόνο τα γονίδια από άνθρωπο σε άνθρωπο, διαφέρει και η ψυχή. Λίγες οι ενσαρκωμένες ψυχές δικαίων στον παρόντα πληθυσμό της Ελλάδας, και συχνά εγκλωβισμένες σε παθολογικές ιδεολογίες.

      Διαγραφή
    2. Δεν θα διαφωνήσω, κάθε άλλο, το έχω γράψει άλλωστε στο παρελθόν και εδώ... γεννιέται ο άνθρωπος.
      Όμως μια επίσημη μανιέρα συμπεριφορών που μέσω της παιδείας και των παράπλευρων προσλαμβανουσών (ΜΜΕ,περιοδικά, μουσική κλπ) περιβάλλει τους φύσει "ατακτούντες", οπωσδήποτε δεν αφήνει να ανθίσουν εύκολα και με ευχέρεια τα άνθη του κακού που όλοι κρύβουμε, λίγο ή πολύ, μέσα μας... δεν σηκώνει το κλίμα, που λέγαμε κάποτε.
      Το χθες άλλωστε δεν είναι πολύ μακριά για τους γηραιότερους, εύκολες οι συγκρίσεις... το να γκρεμίσεις απαιτεί ελάχιστο χρόνο απ' οτι να οικοδομήσεις.

      Διαγραφή
  4. Χάρης
    Όλα σωστά απο τους προλαλήσαντες.Το παρελθόν είναι το πηδάλιο για την αναγγένηση μας.Η ευρώπη το κατάλαβε και αναγγενήθηκε...(εμείς τουρκοκρατία).Νέες τάξης-αταξία και τα συναφή υπήρξαν πάντοτε στον χρόνο(επιβολή δυνατού-ισχυρού).Ευχαριστώ τον πατέρα μου που με γαλούχισε Ελληνικά όσο μπορούσε,η παιδεία με έκανε παπαγάλο-στρατιωτάκι πιστό χωρίς βούληση.Το "δαιμόνιον" ελπίζω να μας αναπλάση τελικά(ατομικά-ομαδικά).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Διαφωνω με την γραμμη του blog,που πολλες φορες την θεωρω ανθΕλληνικη και Ευρωλιγουρικη,αλλα αυτο το κειμενο ήταν απο τα οξυδερκεστερα που έχω διαβασει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Σιγά τη χώρα που θέλει και "φιλέλληνες".
    L.V.F.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Κάνουμε ένα λάθος όταν συγχέουμε αξιακά την χώρα (ως τροφό ιδεολογιών και τρόπων) με τους εκάστοτε κατακαημένους κατοίκους της...
    Αυτό είναι μια διαρκής πηγή ιστορικών παρερμηνειών και παρεξηγήσεων αποφέρουσα ως "τόκο" διάφορα κατά καιρούς ιδεολογήματα, που βεβαίως δεν εδράζονται στο αντίστοιχο ποιοτικό ανθρώπινο "ὑλικό" για να τα στηρίξει καί στις δύσκολες καμπές της ιστορίας.
    Από την άλλη όμως, εάν αντιπαρέλθουμε "αβρόχοις ποσί" τα υλικά δικαιώματα των νεοελλήνων στην χώρα τους... ενώ οι όμοροι λαοί διαπρέπουν στην "ιστορική" τους ανασυγκρότηση και ανάλογη διεκδίκηση... τότε παίζεται άλλο παιχνίδι που βγάζει μάτια και τυφλοί ακόμη δεν γίναμε ούτε προβλέπεται κάτι τέτοιο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ερωτω: Πως θα αναγεννηθεις οντολογικα σαν Ελληνας και σαν εθνος-φυλη γενικοτερα οταν στον κορφο σου εχεις τετοια ατομα ''ελληνες''?:
    http://deltio11.blogspot.gr/2013/06/blog-post_26.html
    Το μαχαιρι πρεπει να κανει τομη, οχι να φτασει στο κοκκαλο απλα, αν θες να πετυχεις τα οσα αναφερεις στο ποστ.

    163 winter shcool

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. η "ηχω" εχει χαθει απο το 1830, με την δημιουργια του ελληνικου κρατους απο τους βαυαρους. εχετε ξανακουσει ποτε να δημιουργειται κρατος απο "αλλους" και οχι απο αυτους που το κατοικουν?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πω πω πω τι είπες τώρα? Έλεος έχουμε γεμίσει με υψηλά IQ ... α και όλα τα κράτη έχουν γίνει από "άλλους"

      Διαγραφή
  10. Δεκτά όλα αυτά.Αλλα το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω.Δεν είμαι απαισιόδοξη απλά ρεαλιστρια.Ο κόσμος αυτός που μας περιβάλλει έχει ημερομηνία λήξης.Το δηλώνει σε όλες τις εκφάνσεις του...Αυτός/αυτοί που θα σωθεί/σωθούν θα είναι όσοι έχουν ΧΡΙΣΤΟ. Οι άλλοι θα χαθούν.Ας επιλέξουμε λοιπόν τι θέλουμε....

    ΑπάντησηΔιαγραφή